my home ชวนมาย้อมผ้าแบบญี่ปุ่นโบราณ ด้วยเทคนิคการกั้นสีจากกาวที่ทำเองได้กันค่ะ รับรองว่าจากผ้าพื้นธรรมดา จะออกมาสวยไม่เหมือนใคร แถมด้วยเทคนิคดี ๆ ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ กับการทำงานผ้าได้อีกเพียบเลยค่ะ พร้อมแล้วก็เริ่มสร้างสรรค์ลวดลายลงผ้ากันจ้า
การย้อมผ้าแบบ KataZome ( 型染め ) คือ วิธีการย้อมผ้าและพิมพ์ผ้า เพื่อให้เกิดเป็นลวดลายด้วยเทคนิคการกั้นสีด้วยกาวตามแบบฉบับญี่ปุ่นโบราณ โดยสมัยก่อนผ้าที่เกิดจากการย้อมแบบ Katazome นั้นจะมีความละเอียดอ่อนช้อย สวยงามมากจึงนิยมนำไปตัดเป็นชุดกิโมโน ยิ่งลายละเอียดมากเท่าไหร่ยิ่งมีราคาสูงมากขึ้นเท่านั้น และแน่นอนว่าการที่ได้สวมชุดกิโมโนจากผ้าลายสวย ๆ เพื่อการแสดงถึงฐานะทางสังคม และชนชั้นของผู้ส่วมใส่ ผ้าที่นิยมนำมาย้อมจะเป็นผ้าที่ทอขึ้นจากเส้นใยธรรมชาติแท้ ๆ อย่างพวก ผ้าฝ้าย หรือ ผ้าใยกัญชง
มาเตรียมอุปกรณ์ที่ต้องใช้ใน การย้อมผ้า
ดินสอ , ยางลบ , ไม้บรรทัด , มีดคัตเตอร์ , แผ่นรองตัด , กรรไกร , กระดาษปอนด์ 80 แกรม , สเปรย์กาว (ชนิดใช้ยึดติดงานชั่วคราว) , กระดานไม้ ,เฟรมสำหรับขึงผ้า , ผ้าขาวบาง , ผ้าตาข่ายไนลอนชนิดบาง , ผ้าสำหรับย้อม , ไม้ปาดซิลค์สกรีน , พู่กันญี่ปุ่น , แปรงทาสี , วาร์นิชดำ , สีย้อมผ้า , ทินเนอร์ , โซเดียมซิลิเกต , อุปกรณ์หุงต้ม
ส่วนผสมในการทำตัวกั้นสี
แป้งข้าวเหนียว 4 ส่วน
รำข้าว 6 ส่วน
เกลือ 1 ช้อนชา
วิธีทำความสะอาดผ้าก่อนจะนำไปย้อม
ต้มน้ำผสมผงซักฟอกและผ้าพร้อมกัน ตั้งไฟให้เดือด ทิ้งไว้ประมาณ 45 – 50 นาที แล้วนำมาล้างน้ำให้สะอาดและตากให้แห้ง ธรรมชาติของเส้นใยผ้าจะมีไขมัน หรือแป้งเคลือบอยู่ การต้มผ้าแบบนี้เป็นเหมือนการทำความสะอาดผ้า ก่อนนำผ้าไปเพ้นต์ เพื่อที่จะช่วยให้สีเพ้นต์ติด และ ซึมเข้าไปในเนื้อผ้าได้ดีมากขึ้น
วิธีทำกาว (ตัวกันสี)
1. ผสมรำข้าว กับแป้งข้าวเหนียว และเกลือ
2. คลุกเคล้าส่วนผสมทั้งสามให้เข้ากัน แล้วค่อย ๆ เติมน้ำในอุณหภูมิปกติลงไป นวดกับแป้งจนสามารถปั้นเป็นก้อนได้
3. เมื่อนวดจนได้ทีแล้ว ให้สังเกตว่าส่วนผสมจะไม่ติดมือ แล้วปั้นเป็นลูกกลม ๆ
4. กดจากก้อนกลม ๆ ให้แบนลงแล้วเจาะรูตรงกลาง ให้เป็นลักษณะคล้ายโดนัท
5. วางตัวกั้นสีที่ปั้นเป็นโดนัทลงบนผ้าขาวบางที่ชุบน้ำ แล้วใส่ลงในหม้อนึ่ง ตั้งไฟนึ่งแป้งนาน 45 นาที
6. เมื่อนึ่งแป้งได้ตามเวลาที่กำหนดแล้วให้นำตัวกั้นสีออกจากหม้อนึ่ง นำตัวกั้นสีใส่ชามและค่อย ๆ เติมน้ำร้อนลงไปทีละน้อย จากนั้นเริ่มกวนตัวกั้นสีกับน้ำให้เข้ากัน จนข้นเหนียวเป็นอันใช้ได้ ตัวกันสีที่นึ่งแล้ว สามารถเก็บไว้ได้นานประมาณ 1 เดือน โดยใส่น้ำไว้แล้วใส่ในภาชนะที่มีฝาปิด นำไปแช่ไว้ในตู้เย็น เวลาจะนำมาใช้อีกครั้งก็เทน้ำออกทิ้งไว้ให้หายเย็นแล้วนำมาใช้งานต่อได้ค่ะ
ตามไปดูวิธีการย้อมผ้าที่หน้าถัดไปได้เลยค่ะ
The post [ DIY ] Katazome วิธีการย้อมผ้าและพิมพ์ผ้า ตามแบบฉบับญี่ปุ่นโบราณ appeared first on บ้านและสวน.